Het ontstaan van mycotoxinen en de impact op pluimvee

In een eerder artikel zijn we ingegaan op de hygiëneproblemen in de pluimveeverwerking als gevolg van mycotoxinen. Daarbij hebben we ook uitgelegd hoe de Undine® technologie van IWC de gevolgen van mycotoxinen tijdens alle stappen van het verwerkingsproces van slachtpluimvee uiterst effectief elimineert. In dit artikel gaan we dieper in op het ontstaan van mycotoxinen en de mogelijke verklaring waarom de gevolgen van dergelijke schimmels in voergewassen van jaar tot jaar – zelfs tussen koppels – kunnen verschillen.

Wisselende impact van mycotoxinen, van dier tot dier verschillend

Het is natuurlijk van belang om tijdens de oogst continue op mycotoxinen te testen en de (zwaar) belaste partijen buiten de voer-keten te houden. Als pluimveeslachterij heeft u echter geen grip op dit soort zaken. Gifstoffen in het diervoer hebben vooral op pluimvee met een minder sterke gezondheid of een niet goed functionerend immuunsysteem de nodige impact. Hiermee zijn gelijk de redenen benoemd waarom de gevolgen van mycotoxinen van jaar tot jaar kunnen verschillen en waarom van één koppel het ene dier wel stevig is aangetast door de gevolgen van mycotoxinen en de ander niet of nauwelijks. Hier leest u in dit artikel meer details over.

Risico’s inschatten en daarop anticiperen

Als verwerker heeft u geen invloed op de kwaliteit en condities van het pluimvee dat vanuit pluimveehouderijen wordt aangevoerd. Het is bij binnenkomst aan u om, onder toezicht van de veterinaire inspectie, de voedselveiligheid en producthygiëne onder alle omstandigheden te waarborgen. Kennis over de achtergrond en het voortraject stellen u wel in staat om de risico’s in te schatten en daarop te anticiperen.

Gifstoffen door schimmelvorming

Mycotoxynen is een samenvoeging van myco van schimmel en toxine van giftig. Het is een verzamelnaam voor gifstoffen door schimmelvorming die met name onder vochtige en warme omstandigheden in voedergewassen, zoals mais, tarwe, gerst en soja ontstaan. Mycotoxinen komen in veel meer gewassen voor en er zijn wel duizenden schimmelvarianten bekend. Juist aan het eind van een broeierige, natte zomer is het dus goed om hier binnen pluimveeslachterijen extra rekening mee te houden. Dit maakt dit probleem al meteen seizoensgebonden en boer/koppel afhankelijk.

1. In plaats van in rundvee- of varkensvoer kunnen deze partijen in het pluimveevoer verwerkt worden (pluimvee kent veel hogere acceptatiewaardes dan bijvoorbeeld varkens- of rundvee).
2. De partij wordt geweigerd en moet een andere bestemming vinden, bijvoorbeeld rechtstreeks naar boeren, waar vaak geen analyse plaatsvindt.

Indien je deze 2 aspecten combineert, kan het – vooral bij de tarwe bijvoerende boeren – tot hoge mycotoxinen-waardes leiden en tot grote verschillen tussen koppels, zelfs onderling. Wanneer er vanuit de voerfabrikant bijvoorbeeld al toxinen in het voer zit tot aan de grenswaarde en de boer zelf (zwaar) mycotoxinen-belaste partijen tarwe bijvoert, kunnen de toxine-belastingen voor een koppel tot (ver) boven de grenswaarden oplopen. Het zijn deze koppels kippen die er in de stal nog gezond uitzien, maar in de verwerkingslijn problemen geven.
En aangezien er in de regel op de boerderijen nauwelijks getest wordt, zijn dit kanalen waarlangs de handel mycotoxinen-belaste partijen kwijt kan. Om deze reden kunt u er in de verwerkingscyclus geen lijn in ontdekken, omdat het dus per boer en zelfs per koppel kan verschillen.

Hoe mycotoxinen de gezondheid van pluimvee verslechteren

Het afweersysteem en een gezond maag- darmsysteem van het pluimvee zorgen ervoor dat de dieren gezond blijven en bestrijden veel pathogene bacteriën. Tijdens het verwerkingsproces in pluimveeslachterijen – met name bij de panklaarlijn – kunnen de gevolgen van mycotoxinen in het diervoer echter voor flink wat problemen zorgen. In een eerder artikel zijn we al specifiek ingegaan op de slechtere conditie van bijvoorbeeld het spijsverteringstelsel door mycotoxinen, voorkomen van onder andere salmonella’s en hoe dit de verwerkingshygiëne verslechterd. Er zijn echter nog een paar andere aspecten aan te wijzen waarbij mycotoxinen een optimale verwerking negatief kunnen beïnvloeden:

1. Mycotoxinen kunnen indirect het immuunsysteem en de fysiologische processen in het lichaam verstoren, die op hun beurt weer de oorzaak kunnen zijn van verminderde gezondheid, aanwezigheid van pathogenen en verwerkbaarheid in de proceslijnen. Denk hierbij niet alleen aan organen, maar bijvoorbeeld ook aan een slechte veerpakketbedekking met een verminderde plukperformance.
2. Voorts zijn er verschillende studies gepubliceerd die aantonen dat sommige mycotoxinen een negatieve impact hebben op het succes van vaccinaties en de hoogte van de vaccinatie titers. Hierdoor kunnen vaccinaties verminderd werkzaam zijn en hebben ze een negatief effect op de immuniteit. Dat heeft op zijn beurt weer gezondheidsproblemen of aanwezigheid van pathogenen zoals salmonella’s tot gevolg.
3. Als laatste aspect zijn er relaties bekend waarbij mycotoxinen bijvoorbeeld een aangetaste of verzwakte botstructuur veroorzaken en waarbij gewrichten aangetast worden. Dit kan weer leiden tot meer dan gemiddelde breuken of dislocatie van gewrichten in het verwerkingsproces, zoals tijdens het plukken.

Met name dit laatste punt maakt het moeilijker om een optimaal dierwelzijn in het voortraject te borgen en in het plukproces heeft het grote economische gevolgen, bijvoorbeeld door beschadigde vleugels.

IWC denkt mee in oplossingen

Het onderkennen van de problemen die mycotoxinen binnen de pluimveeverwerking teweegbrengen, is wat IWC betreft ook meteen de eerste stap bij het vinden van een adequate oplossing van deze problemen. Er bestaan namelijk maatregelen die de gevolgen kunnen neutraliseren. Kennis over de effecten en hoe de relaties tot (product)hygiëne liggen, biedt de mogelijkheid om preventieve (hygiëne)maatregelen te treffen. Met dezelfde kennis en informatie over de koppels, kunt u als verwerker een risico-analyse maken om bepaalde seizoenen of individuele koppels te identificeren en hier, bijvoorbeeld door andere afstellingen, een extra preventieve hygiëneborging op inzetten.

Meer weten? Neem contact met ons op!

Wilt u naar aanleiding van dit artikel meer weten over de uiterst effectieve manier waarop onze Undine® technologie de sporen van mycotoxinen en andere verontreinigingen in het slachtproces aanpakt? Neem dan contact met ons op. IWC staat graag voor u klaar!